Mest üzerine mesh
Sual: Mest üzerine mesh etmek caiz midir? CEVAP Elbette caizdir. Peygamber efendimiz, mübarek ayaklarına mest giymiş ve nasıl mesh yapılacağını göstermiştir. Kur'an-ı kerimde namazların nasıl kılınacağı gibi birçok husus yoktur. Peygamber efendimizin yaptığı gibi yapılmıştır. Çünkü Hak teâlâ buyurdu ki: (Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(İndirdiğimi insanlara beyan edesin, açıklayasın) [Nahl 44]
Mest hakkında hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Yahudiler, namaz kılarken nalın veya mest ile ayaklarını örtmezler. Siz onlara muhalefet edin, nalın veya mest giyinin!) [Müslim, Ebu Davud]
(Müşriklere muhalefet edin, namaz kılarken mestlerinizi giyin.) [Hakim]
([Hacda] Nalını olmayan, mestlerini giysin.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İmam-ı Ahmed]
(Mest üzerine meshin müddeti, misafir için üç gün, üçgece [72 saat]; Mukim için de bir gün birgece [24 saat.]) [Ebu Davud, Tirmizi]
Resulullah, misafir iken de, mestlerimizin üzerine meshetmemizi emrederdi. (Nesai, Tirmizi)
Peygamber efendimiz, fetih gününde namazları bir abdestle kılıp ve mestleri üzerine meshetti. Bunu gören Hazret-i Ömer, (Ya Resulallah, bugün, daha önce yapmadığınız bir şeyi yaptınız) deyince, Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Ya Ömer bilerek yaptım.) [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]
Hazret-i Mugire, Peygamber efendimize abdest suyunu döktü. Peygamber efendimiz de, abdest alıp mestlerinin üzerine meshetti. (Buhari, Müslim)
Peygamber efendimiz, mestleri üzerine mesh edince, (Ya Resulallah, [ayakları yıkamayı] unuttunuz galiba dediler. Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Hayır, ben unutmadım, Rabbim böyle yapmamı emretti.) [Ebu Davud]
Peygamber efendimiz, Habeş hükümdarı Necaşi’nin gönderdiği bir çift mesti giydikten sonra, üzerine meshetti. (Tirmizi, Ebu Davud, İmam-ı Ahmed)
Bir yolculuk esnasında, abdest aldıktan sonra, mestlerini göstererek, (Onları temiz olarak [abdestli olarak] giymiştim) buyurup üzerlerine meshetti. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
Peygamber efendimiz mestlerinin üst tarafını meshederdi. (Tirmizi, Ebu Davud)
Hazret-i Ali de buyuruyor ki:
(Din, akıl ve görüş ile olsaydı, mestin üstünü değil, altını meshetmek daha uygun olurdu. Ben Resulullahın hep mestlerinin üstünü meshettiğini gördüm.) [Ebu Davud]
Peygamber efendimizin abdestte kalın çoraplar ile ayakkabılar üzerine meshettiği de bildirildi. (Nesai)
Süfyan-ı Sevri, İbni Mübarek, imam-ı Şafii, imam-ı Ahmed gibi zatlar da kalın çoraplar üstüne mesh edilebileceğini bildirmişlerdir. (Tirmizi)
Hazret-i Âişe, mestler üzerine meshetmenin müddeti sorulduğunda, (Ebu Talibin oğluna sorun; çünkü o, seferde Resulullahın yanında bulunurdu) buyurdu. Hazret-i Ali’ye sorulunca, buyurdu ki: (Resulullah efendimiz mesh müddetini misafir için, üç gün üç gece; mukim için de bir gün bir gece olarak bildirdi.) [Müslim]
Sual: Bir arkadaş "Kur’anda abdest alırken ayakların meshedilmesi emrediliyor. Namaz vakitleri de üç olarak bildiriliyor. Şimdiki tatbikat yanlıştır” diyor. Böyle bir şey var mı? CEVAP Namaz üç vakittir, ayaklar mesh edilir diye bir âyet yoktur. Abdest âyetinin meali şöyledir: (Ey inananlar, namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi, başlarınızı meshedip topuk kemiklerine kadar ayaklarınızı yıkayın.) [Maide 6]
Peygamber efendimiz senelerce abdest aldı, bir defa çıplak ayaklarına mesh ettiği vaki değildir. Mestlerine mesh ettiği ise vakidir. Bu konuda bir çok sahih hadis vardır. Kur'an-ı kerimi Resulullah efendimizden daha iyi anlayan kim vardır ki?
Binlerce sahabi gelmiş binlerce tabiin onlardan görmüş ve binlerce kitap yazılmıştır. Hiç bir kitapta ayaklar mesh edilir diye yazmıyor.
Kur'anda üç vakit namaz var demek de yanlıştır. Peygamber efendimiz senelerce beş vakit namaz kılmıştır. Bu konuda da sayısız sahih hadis vardır. Muteber kitaplardan nakil yapmayanlara itibar etmemelidir.
Sual: Mest üzerine mesh etmeyi kabul etmeyen Ehl-i sünnet olamaz mı? CEVAP Evet olamaz. Çünkü mest üstüne mesh etmeyi caiz görmek Ehl-i sünnet itikadı içindedir.
Sual: Mestin vasıfları nelerdir? CEVAP Mest, ayağın yıkaması farz olan yerini örten, su geçirmez ayakkabı demektir. Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam ve ayağa uygun olması gerekir. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz. Zira sert şeyle bir saat yürünemez. Tabanı ile ayak üstü veya yalnız tabanı deri kaplanmış çorap üstüne veya sert olup, yürürken aşağı düşmeyen kalın çorap üzerine mesh caizdir.
Sual: Mestteki yırtığın sınırı nedir? CEVAP
Mestteki yırtık üç parmak girecek kadar olursa o zaman sahih olmaz. İki parmak girecek kadar olursa mahzuru olmaz. Astarı varsa astarı kendisi sayılır.
Sual: Mestli kimse, abdestli olarak sefere çıksa, 3 günlük mesh müddeti ne zaman başlar? CEVAP Seferde abdest bozulduğu anda başlar. 3 gün devam eder.
Sual: Teyemmüm ederek, mest giyenin, su bulununca, abdest alırken mestlere meshetmesi caiz midir? CEVAP Teyemmüm ederek, mest giyen, su ile abdest alırken, mesh edemez. Ayaklarını yıkaması gerekir.
Sual: Mestteki necaseti temizlemek gerekir mi? Meshetmek yeterli olur mu? CEVAP
Mestte namaza mani olacak necaset varsa, temizlemek farzdır. Meshetmekle necaset temizlenmiş olmaz. Yıkamak gerekir.
Sual: Çoraba, çıplak ayağa ve oje üstüne mesh caiz midir? CEVAP
Mesh, meste ve sargılar üzerine yapılır. Ayağını yıkamak zor gelen kimse, çıplak ayağına veya naylon çoraba mesh edemez. Ojenin üstüne de mesh edemez.
Sual: Maliki’de mestin durumu nasıldır? CEVAP Mest deri ve benzerinden olur, yünden olmaz. Mestin üst ve altı meshedilir. Mest, ayağı yıkamak meşakkatinden dolayı değil, sünnete uymak veya soğuktan korunmak niyetiyle giyilir. Maliki’de mestin mesh müddeti yoktur. Cünüp olana kadar çıkarmak gerekmez. Sadece Cuma günleri gusül için çıkarmak sünnettir. Maliki’yi taklit eden, 24 saatten fazla giyemez.
Sual: Maliki’de mestin tamamı mı mesh edilir? Mesh nasıl yapılır? CEVAP Mestin tamamını mesh etmelidir. Sol ayağı mesh ederken, sol el sol ayağın üstüne koyulur, sağ el de sol ayağın altına koyulur. Ayak parmaklarının ucundan itibaren çekince meshedilmiş olur. Sağ ayağı mesh ederken de bunun tersi yapılır. Yani sağ el sağ ayak üstünde sol el altında olacaktır.
Sual: Mesti abdestli mi abdestsiz mi giymek lazım? CEVAP Mesti abdestli giymek gerekir. Üzerine mesh etmek gerekmez. Abdest bozulup yeniden alırken üstüne mesh edilir.
Sual: Mestin 24 saatlik müddeti, mestin giyildiği saatte mi başlar yoksa, mest giyildikten sonra abdestin bozulduğu an mı başlar? CEVAP Abdestin bozulduğu andan itibaren başlar.
Sual: Eğer mest süresi bittiğinde kişi abdestli ise, mesti çıkarıp tamamen abdest mi almalı yeniden? Yoksa sadece ayaklarını yıkasa yeniden mest süresini başlatmış olur mu? CEVAP Sadece ayaklarını yıkaması yeterlidir.
Sual: Sık örülmüş ve kalın olan patik ya da yünlü çorap mest olarak kullanılabilir mi? CEVAP Mest olarak kullanılabilmesi için çorabın yürürken aşağı düşmeyecek kadar kalın olması ve topukları kapatması lazımdır.
Sual: Piyasada satılan altı plastik olan mestler uygun mu? CEVAP Altı deri olan her çeşit çorap da mest olarak kullanılabilir. Askeri potinlere de meshetmek caizdir.
Sual: Abdest alıp mesti giydikten sonra, üzerine de çorap giyiyorum. Abdestim bozulunca ince çorabın üstüne mesh ediyorum. Bu durum abdeste zarar verir mi?
CEVAP Zarar vermez. Çorap çok ince olup altına su geçirirse, su geçirdiği için zarar vermez. Çorap kalın olup su geçirmezse, üstteki mest hükmünde olduğu için ona mesh etmiş olur.
Sual: Mestin üstündeki çoraba mesh ettikten sonra çıkarsam, ayrıca meste de mesh etmem gerekir mi?
CEVAP Elbette o zaman meste mesh etmek gerekir. Maliki’yi taklit edenler için muvalata mani olmaması için çıkarır çıkarmaz mesh eder.
Sual: Abdest aldıktan sonra mest giysek, sonra abdestimiz bozulsa, tekrar abdest alsak, yatarken mestimizi çıkarsak, abdestimiz bozuluyor. Abdestli olarak yatmak için tekrar abdest mi almalıyız? CEVAP
Sadece ayakları yıkamak kâfidir. Ama bundan daha kolayı da vardır:
Mesti çıkarmadan yatağa girersin, okunacak duaları okur veya okumazsın. Sonra mestleri çıkarırsanız, abdestli yatmış olursunuz. Abdest sıkışıkken de böyle yapılır. Yani yatağa girilir, hemen yataktan çıkıp ihtiyacımızı giderip gelince yine abdestli yatmış oluruz. Abdestli yatmak demek, uyuyana kadar abdestli durmak demek değildir. Abdestli yatağa girip hemen abdestimiz bozulsa yatağa abdestli girmiş oluruz, ölürsek şehid sevabı alırız. Onun için hep abdestli yatmalıdır. Mest ile yatağa girilip, yatakta mest çıkarılırsa abdestli yatılmış olur.
Sual: Maliki’yi taklit edenler için mestin müddeti 24 saat mi, yoksa süresiz mi? CEVAP 24 saattir.Çünkü Hanefi’den çıkmış değiliz.
Sual: Mest üstüne mest giymek Şafii’de caiz değildir. Mest içine çorap giymek de mest hükmünde mi? CEVAP Mest içine çorap giyilir. Çorap mest hükmünde değil.
Sual: Mesti her zaman giymek caiz mi? CEVAP Mesti sırf soğuktan korunmak için değil, yazın bile giyinmek caizdir.
Sual: Maliki’de mestin üstüne giyilen çoraba, mesh caiz mi? CEVAP Evet.
Sual: Ayaktaki kan durunca, mestleri giyse, sonra ayağının kanadığını anlasa, abdest alırken bu mestlere mesh caiz mi? CEVAP Evet.
Sual: Ayakları yıkamak, mest üstüne meshden evla mı? CEVAP Elbette evladır. Ancak bazen meshedip rafizilere muhalefet için giyilirse, meshetmek evladır.
Sual: Abdestsiz iken, ayaklarını yıkayıp mestlerini giyen, daha sonra ayaklarını yıkamadan abdest alsa, abdesti sahih olur mu? CEVAP Evet Hanefi’ye göre sahih olur.
Sual: Çalışan bayanların ince çorap üzerine mesh etmeleri caiz mi? CEVAP Çoraba mesh olmaz. Abdest almak zor ise Hanbeli mezhebi taklit edilerek öğle ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirip kılar. Yani öğle vakti müsaitse ikindiyi de öğle vakti kılar. Akşamı kılması zor ise yatsı vakti gece eve gelince evinde kılar.
Sual: Maliki mezhebine göre mest müddetinin süresiz olmaması taklit eden hanefi için de geçerli midir? CEVAP
Geçerli değildir, çünkü Hanefi mezhebinden çıkmamıştır, ama unutarak iki gün kılmışsa, bunu Maliki’ye göre kıldım derse mahzuru olmaz.
Mezhep taklidinde esas şu: Taklit edilen mezhebin farzlarına ve müfsidlerine [bozanlarına] uyulur. Kendi mezhebimizin ise hepsine uymak gerekir.
Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Unutarak mestleri 24 saatten fazla giymişim. Kıldığım namaz ve okuduğum Kur’an ne olacak? CEVAP Maliki’de mestin müddeti sonsuzdur. Unutarak bir ay bile mestleri çıkarmasanız namazlarınız sahih olur. Okuduğunuz Kur'an boşa gitmez. Unutmak şer’i özürdür. Unutarak namazı kaçırsak günah olmaz. Unutarak yiyip içsek oruç bozulmuş olmaz.
Sual: Mesti çıkardıktan sonra tam abdest mi alınmalı yoksa sadece ayakları yıkamak kâfi mi? CEVAP Eğer abdest varsa sadece ayaklar yıkanır, abdest yoksa, yeniden abdest almak gerekir.
Sual: Kadınların yolculukta abdest alması güç olabiliyor, bu durumda ayakkabının üzerinden mesh etmek uygun olur mu? CEVAP Ayakkabının mest hükmünde olması için, bot olması lazım yani topuk kemiklerini geçmesi lazım. O zaman mesh yapılabilir. Tabii ayakkabıyı da abdestli iken giymek şarttır. Yollarda bacak görülmesin diye çorapla birlikte ayak yıkanabilir. Buna da imkan yoksa iki namaz cem edilir.
Sual: Doktorun tavsiye ettiği varis çorabı sıkı ve giyilmesi oldukça zahmetlidir. Sabah yataktan kalkınca giyilmesi ve akşam yatarken çıkarılması gerekiyor. Hasta bu çorap üzerine mesh edebilir mi? CEVAP Edemez. Çorap mest denilen ince mestler var. O mestleri varis çorabının üzerine giyerse mest üstüne mesheder.
Sual: Doktor, zor bir ayakkabı verdi. Ayakkabı ile birlikte çoraba mesh caiz mi? Yani ayakkabı ile çorap mest hükmüne girer mi? CEVAP Evet.
Sual: Maliki’de mest, lastikten, plastikten de olur mu? CEVAP Evet.
Sual: Diğer hak mezheplerimize göre meshin hükümleri nasıldır? CEVAP
Maliki’de guslü bozan bir şey olmazsa, ayağa giyilen meste ömür boyu meshetmek caizdir. Diğer mezheplerde, mukimken bir günden, misafirken üç günden fazla meshetmek caiz olmaz.
Sual: Unutup mukimken mestlere 24 saatten fazla mesh edenin namazları sahih olur mu? CEVAP Sahih olmaz. Unutmak özür olduğu için (Bu namazları Maliki’ye göre kıldım) derse sahih olur.
Sual: Naylon çorabın altı deri olsa, mest hükmünde olur mu? CEVAP Hanefi’de caizdir.
Sual: Bir ayağının ön tarafı kesik olanın mest giymesi caiz midir? CEVAP Caiz değildir. Parmakları olmayan ayağa mest giyilmez. Öteki ayağa mest giyilince onu mesh etmek ve bu ayağı da yıkamak olmaz. Yani ikisini de yıkamak gerekir. Eğer bir ayağı tamamen yoksa, abdestte yıkanacak yer olmadığı için tek ayağa mest giymek caiz olur. (Hindiyye)
Sual: Abdestli olarak mestlerimi giydim, az sonra abdestim bozuldu. Aradan 22 saat geçtikten sonra sefere çıktım. Seferde mestlerime 72 saat mi, yoksa 72-22 = 50 saat mi mesh edebilirim? CEVAP 72 saat mestlerinize mesh edebilirsiniz.
Sual: Seferde 48 saat yani iki gün mestlerime mesh ettim. Sonra mukim oldum, bir gün daha mestlerime mesh edebilir miyim? CEVAP Edemezsiniz. Çünkü mestin müddeti bitmiştir. İslam Ahlakı kitabındaki ifade şöyledir:
Bir gün bir gece mesh etmiş olan misafir, mukim olunca, bunlara mesh edemez.
Sual: Mestin ne kadarını mesh etmek farzdır? Sünnet üzere mesh nasıl yapılır? CEVAP Mestin elin üç parmağı eninde ve boyunda olması farzdır.Yani bir kimse, yaş elinin dört parmağını mestin üstüne koymakla farz yerine gelmiş olur. Sünnet üzere mesh etmek için de, sağ elin yaş beş parmağı, sağ mest üzerine, sol elin parmakları da, sol mest üzerine, boylu boyunca yapıştırılıp, ayak parmakları üzerine gelen ucundan, bacağa doğru çekilir. Böyle yapınca sünnete de uyulmuş olur.
Sual: Varis çorabına mesh caiz midir? CEVAP Caiz değildir. Ancak mest vasfı olan çoraba mesh caiz olur.
Sual: (Varis çorabına mesh edilebilir. Çünkü altı yara hükmündedir) diyorlar. Böyle bir şey mümkün olur mu? CEVAP
Varis çorabı hiç ayaktan çıkmayacak diye bir şey yok. Gece yatarken çıkarılır. Bir abdest alacak kadar çıkarmanın da mahzuru olmadığını doktorlar söylüyor. Bu bakımdan varis çoraba mesh edilmez.
Eğer salih ve uzman bir doktor, (Abdest alacak kadar bir zaman da yine varis çorabı çıkarılamaz) derse, orası yara gibi olur, mesh etmek caiz olur.
Malikide mest Sual: Maliki’de, mestin lastik veya plastik olması caiz midir? Mutlaka deriden olması şart mıdır? CEVAP
Şart değildir. Lastik veya plastik de olabilir. Lastiğe suni deri de deniyor. Maliki’de mestin deriden olması gerekir demek, deri vasfına haiz olması gerekir demektir.
Maliki’de, mest üzerine, birinci abdest bozulmadan önce, ikinci bir mest, çizme, plastik, naylon, lastik ayakkabı giyse, bunun üzerine mesh edebilir. (S. Ebediye)
Maliki’de, deriden yapılmayan mestler üzerine mesh sahih olmaz; ancak alt ve üstü deriden yapılıp da, yan tarafları keçeden veya ketenden yapılmış olursa caiz olur. (El fıkh-u alel mezahib-i erbaa)
