Sual: Namaz çeşitleri nelerdir? CEVAP Namazlar farz, vacip ve nafile olmak üzere üçe ayrılır. Bunlardan; 1- Farz namazlar: Beş vakit namazın farzları, Cuma namazının iki rekat farzı ve cenaze namazı, farz namazlardır. (Cenaze namazı farz-ı kifayedir.)
2- Vacip namazlar: Vitir namazı, bayram namazları, adak olan namaz ve başlanıp yarıda kalan nafile namazlardır. Kazaya kalan vitir namazını da, kaza etmek vaciptir.
3- Nafile namazlar: Beş vakit namazın sünnetleri, teravih namazı ve sevap kazanmak niyeti ile kılınan teheccüd, tehıyyat-ül-mescid, işrak, duha, evvabin, istihare, tesbih namazları gibi namazlar, nafile namazlardır. Yani kılınması emir değildir. Farz ve vacip olan namazlardan, borcu olmayan bir kimsenin, nafile ibadetlerine de sevap verilir.
Namaza giderken
Sual: Namaz kılmaya gittiğim zaman, benimle oturan insanlara, gelin namaz kılalım demiyorum. Bu durumda günahım var mıdır? CEVAP Size günah olmaz. Namaz kılmaya giderken, ben namaz kılmaya gidiyorum derseniz, iyi olur. Onlara namazı hatırlatmış olursunuz. Bak bu genç kılıyor, biz de kılsak diye düşünen çıkabilir. Yani bir çeşit emr-i maruf olur, iyi olur. Namaza düşman olanlara ise söylenmez. Hatta onlardan namaz kıldığımızı gizlemek lazımdır.
Cünüp olduğunu bilmeden
Sual: Farkında olmadan cünüp olarak namaz kılan, haram işlemiş olur mu? CEVAP Bilmeyince günah olmaz. Eğer hiç farkına varmasaydı, namazı bile sahih olurdu. Allahü teâlâ gücümüzün yetmediği işleri, emirleri teklif etmez.
Çalar saat
Sual: Allahü ekber sesi çıkaran saatleri sabah namazına uyanmak için kullanmak caiz mi? CEVAP Çalar saat kullanmalıdır.
İhtiyaç varsa
Sual: İhtiyaçsız, sabah Maliki, öğle Şafii’ye göre namaz kılmak caiz mi? CEVAP Bir ihtiyaç olunca caiz olur.
Namazda kastedilen kol
Sual: Namazda bütün kol, iki uzuv mu? CEVAP Evet.
Fildişi tarakla
Sual: Maliki’de, fildişi tarakla, namaz kılmak caiz mi? CEVAP Evet.
Yan tarafa alsa
Sual: Yol üstüne durup namaz kılanın önünden geçmemek için, onu tutup, bir metre yan tarafa alsak, bu kimsenin namazı bozulur mu? CEVAP Hayır.
Farzı nafile olarak yapmak
Sual: (Farzı nafile olarak yapmak, müekked sünnetleri yapmaktan daha çok sevap olur) buyuruluyor. Bu hangi ibadetlerde olur? CEVAP Namaz ve hacda olur. Mesela, nafile hac yapmak, umre yapmaktan daha sevaptır. Öğleyi yalnız kılıp son sünneti kılacağı sırada yanında cemaatle namaz kılınmaya başlansa, hemen cemaate uyup onlarla öğleyi nafile olarak kılmak, öğlenin ilk ve son sünnetinden daha sevaptır.
Tekrar kılmak
Sual: Farzı nafile olarak yapmak, sünnetten evla olduğuna göre, farzı tekrar kılmakta mahzur var mı? CEVAP Farz tekrar kılınmaz. Ancak, farz kılarken sünnetlerinden birini terk etmişse veya mekruh işlemişse o zaman caiz olur. Bir de, hazır cemaat varsa onlara uyarak nafile kılmak caizdir.
Sünnet olanı değiştirmek
Sual: Namazda otururken, sünnet diye, kıbleye dönmesi için, sol ayağı da, sağ ayak gibi dikmek bid'at olur mu? CEVAP Evet, bid’at olur.
Farzdan sonra
Sual: Yetişilemezse, yatsının ilk sünneti, farzdan sonra kılınır mı? CEVAP Evet.
Abdestsiz olduğunu hatırlayan
Sual: Kendini abdestli zannedip akşam namazın farzını kılsa, sünneti kılarken abdestsiz olduğunu hatırlasa, farzı tekrar kılması gerekir mi? CEVAP Abdest alıp farzı tekrar kılar. Vakit çıktıktan sonra hatırlarsa kaza eder.
Namazın içindeki sünnetler
Sual: Namaz içindeki sünnetlerden biri terk edilince, mesela başı açık namaz kılanın, o namazı iade etmesinin hükmü nedir? CEVAP Gerekmez. O namazı iade etmek, sünnettir. İade etmese de olur. Yanlışlıkla terk edilirse mahzuru olmaz.
Sabah namazlarını kaçıran
Sual: Sabah namazlarını kaçıran ne yapmalıdır? CEVAP Erken yatmalı ve çalar saat kullanmalı. Ayrıca her zaman şu üç şeye mani olan her şeyi terk edip üç şeye sarılmalı: 1- Namazları vaktinde kılmaya, 2- Haramlardan sakınmaya, 3- Helal lokma yemeye.
İbadetten sevap beklenir
Sual:S.Ebediyye’de orucun Allahın emri olduğuna inanmak ve sevab bekleyerek tutmak lazım olduğu bildiriliyor. Oruç gibi, namaz için de, aynı şekilde sevab beklemek lazım mıdır? CEVAP Elbette sevab eklemek lazımdır. Zekât da öyle, hac da öyledir.
Dört rekât niyetiyle
Sual: Dört rekât niyetiyle bir nafile namaza başlayıp, herhangi bir sebeple iki kılıp selam verilirse, kılmadığımız iki rekât üzerimize vacib mi olur? CEVAP Evet.
Peygamberlere kıldırdığı namaz
Sual: Peygamber efendimiz miraca çıkmadan namaz farz edilmemişti. Kudüs'te bütün Peygamberlere kıldırdığı namaz nafile mi idi? CEVAP Evet.
Eda niyetiyle kaza
Sual: Eda niyetiyle kaza, kaza niyetiyle eda caiz midir? CEVAP Eda niyetiyle kılınan bir namaz, vakti girmemişse, nafile olur. Vakti çıktıktan sonra kılınmış ise, kaza olur. Mesela, (Bugünkü öğle namazını eda etmeye) diye niyet eden, vakti çıkmış ise öğleyi kaza etmiş olur. Öğle vakti çıktı zannederek, (Bugünkü öğleyi kaza etmeye) diye niyet edip namaz kılarsa, vakit çıkmadığı anlaşılınca, öğleyi eda etmiş olur; fakat geçmiş öğle namazını kazaya niyet ederek kıldığı namaz, o günün öğle namazının yerine geçmez; çünkü bugünün namazına diye niyet etmemiştir.
Erkeğin buluğa ermesi
Sual: Erkek çocuklar buluğa kaç yaşında ulaşır? Buluğa ulaşmadığı müddetçe dini emirlerle yükümlü olmaz mı? CEVAP 12 yaşından itibaren buluğa ulaşır. Eğer 15 ini doldurduğu halde, hâlâ buluğa ermemişse, ermiş kabul edilir, dini emirleri yapmakla yükümlü olur.
Sevabı gönderilir
Sual: Ölü veya diri için namaz kılmak, oruç tutmak ve ona bu sevabı yollamak caiz olur mu? CEVAP Namazın, orucun sevabı ona gönderilir; fakat onun için namaz kılınmaz, oruç tutulmaz.
Küçük çocuk ve abdest
Sual: Küçük çocuk Kur'an-ı kerimi abdestsiz tutabilir mi, namaz kılabilir mi? CEVAP Tutabilir. Usulen olsun abdesti öğretmeli, teyemmümü öğretmeli. Namaz kılacaksan teyemmüm et demeli, abdestsiz kılsa da olur, fakat namaz için abdestin lüzumunu öğrenmeli. Abdestsiz kılınamayacağını bilmeli.
Yeni iman eden
Sual: Kâfirken müslüman olan, kâfirken kılmadığı namaz ve tutmadığı oruç borçlarını kaza eder mi? CEVAP İman edenin namaz ve oruç borcu olmaz; çünkü o kâfir iken ona namaz kılmak ve oruç tutmak farz değildi. Diğer ibadetler de, zekât ve hac da böyledir.
İçki içen de namaz kılmalı
Sual: İçki içen birinin, içkinin 40 gün vücuttan çıkmayacağını ve 40 gün ibadetlerinin kabul olmayacağını düşünerek, namazı bırakması doğru olur mu? CEVAP Doğru olmaz. Çok yanlış olur. Namazı bırakmak çok büyük günahtır. İçki vücuttan kırk gün çıkmaz diye bir şey yok. Kur'an-ı kerimde sarhoş iken kılmayın deniliyor, okuduğunu anlarsa kılması lazım. Ayıkken kılması lazımdır. Derhal namaza başlamalı. Ne günah işlenirse işlensin namaz terk edilmemeli. İçki içenin namazı sahihtir, yani borç ödenmiş olur; ama büyük sevablara kavuşamaz.
Evde namaz kılmak
Sual:(Namazlarınızın bir kısmını evde kılın ve evlerinizi kabre çevirmeyin) hadisine uyarak, ara sıra namazlarımızı evde kılıyor, camiye, cemaate gitmiyoruz. Uygun mudur? CEVAP Hadis-i şeriften kendi anladığımıza göre amel etmemiz caiz olmaz. İmam uygunsa, evde kılmak uygun olmaz. Evlerde kaza ve nafile kılarak evleri ibadetsiz geçen kabir haline getirmemeli. İmam-ı Münziri hazretleri buyuruyor ki: (Evlerinizi kabre çevirmeyin) hadis-i şerifi, evlerinizi namaz kılmamakla, kabirlere benzetmeyin demektir; çünkü kabristanda namaz kılmak caiz değildir.
Yatsının ilk ve son sünneti
Sual: Yatsı namazının ilk ve son sünnetiyle alakalı bir hadis-i şerif var mıdır? CEVAP Hazret-i İbni Ömer’in, (Resulullah ile beraber, yatsı namazından sonra iki rekat namaz kıldık) diye bildirdiği hadis-i şerifi, yatsının son sünnetini, Hazret-i Abdullah ibni Mugaffelin rivayet ettiği, (Her ezan ve ikamet arasında namaz vardır) hadis-i şerifi de, yatsının ilk sünnetini göstermektedir. (Buhari)
Tembelliğin ilacı
Sual: Tembellikten, boş şeylerden nasıl kurtulabiliriz? CEVAP Tembelliğin ilacı, çalışkanlarla konuşmak, tembel, uyuşuk kimselerden kaçınmak, Allahü teâlâdan hayâ etmek lazım geldiğini ve azabının şiddetli olduğunu düşünmek ve namazları vaktinde kılmaktır. Namaza önem veren tembellikten kurtulur.
Haramdan kaçmayan
Sual: İçki içmek ve kumar oynamak gibi bir haramdan kaçmak mı daha sevap, yoksa namaz kılmak, oruç tutmak mı daha sevaptır? Yani bir kimse içki içiyorsa, kumar oynuyorsa, fakat namazlarını da kılıyorsa ahirette kârlı mı çıkar zararlı mı? CEVAP Zararlı çıkar. Çünkü haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır.
Sahibinin rızası olmayan yerde
Sual: Rızasız olarak zorla bir kimsenin evinde, bahçesinde namaz kılmak caiz midir? CEVAP Gasp edilen yerde namaz kılmak caiz ise de mekruhtur. Yani namaz borcu ödenmiş olursa da, namaz kılmakla hasıl olacak büyük sevaptan mahrum kalınır. Midesinde, elbisesinde azıcık haram bulunan kimsenin de namazı mekruh olur.
Müekked sünnetler kılınamışsa
Sual: Müekked sünnetlerin vaktin farzlarından sonra da kılınabileceği, gayri müekked sünnetlerin ise kılınamayacağı doğru mudur? CEVAP Yanlıştır. Doğrusu şöyledir:
Öğlenin, müekked sünnet olan ilk sünneti, farzdan önce kılınamamışsa, farzdan sonra kılınır. Sabahın çok faziletli olan müekked sünneti, farzdan önce kılınmamışsa, farzdan sonra kılınmaz. Çünkü sabah namazının farzından sonra nafile kılınmaz. Sünnetler de nafiledir.
İkindinin sünneti, farzdan önce kılınamamışsa farzdan sonra kılınmaz. Çünkü akşama kadar kerahet vaktidir. Kerahet vaktinde sünnet, nafile kılınmaz. Yatsının ilk sünneti, gayr-i müekked olmasına rağmen, farzdan sonra kılınabilir. Çünkü yatsıdan sonra kerahet vakti yoktur. Sabaha kadar kılınabilir. Bu hususlar bütün fıkıh kitaplarında, mesela Redd-ül-muhtar’da yazılıdır.
Müstehab daha sevap olur mu?
Sual: Namaz kitabında, abdest alırken dişleri misvak ile temizlemek müstehaptır denirken, abdestin sünnetleri bahsinde ise, misvak önemli sünnet deniyor. Burada bir çelişki yok mu? Bunun gibi namaz kılarken rüku ve secdelerde tesbihleri üçer kere okumak sünnet, 5,7,9 gibi fazla okumak ise müstehaptır deniyor. Fazla okuyunca sevabı niye azalıyor ki? CEVAP Abdest alırken dişleri temizlemek, fırçalamak sünnettir. Bunu misvak ile yapmak müstehabdır, daha iyidir. Yani misvak kullanılınca hem sünnet yerine geliyor hem müstehab, parmakla veya diş fırçası ile dişler temizlenirse sadece sünnet yerine gelir. Bu sünnet misvakla yapılınca ayrıca müstehab sevabı da alınıyor.
Rüku ve secdelerde üçer defa tesbih çekmek sünnet, daha fazla çekince ayrıca müstehab sevabı da alınıyor.
Bunun gibi, namazda selam verirken, iki omuzuna bakmak sünnet, dikkatle bakmak ise müstehabdır.
Namaz içinde niyet
Sual: Namaz içinde, başka mezhebi taklide niyet etmek caiz mi? CEVAP Hayır.
Namazı kazaya bırakmamak için
Sual: Namaz vakti çıkmaya yakın, semavi özür olmadan eli kanayan, Maliki'yi taklit edip namaz kılabilir mi? CEVAP Namazı kazaya bırakmak haramdır. Namazı kazaya bırakmamak için taklit caizdir.
Haram işleyenden uzaklaşmalı
Sual: Tam İlmihal’de, (Parmağında altın yüzük takılı kimsenin bulunduğu sofraya oturmamalı ve birinci safta, böyle birisi yanında namaz kılmayıp, arka safa kaçmalı. Başka haramları kullananlardan da böyle uzaklaşmalı) deniyor. Bid'at sahibi olmak da bu hükme dâhil midir? CEVAP Evet.
Namazda abdest bozulunca
Sual: Namazda abdesti bozulan kimse, namazdan çıkarken selam vermesi gerekir mi, yoksa abdest bozulunca kalkıp gider mi? CEVAP Abdesti bozulunca selam vererek namazdan çıkar.
Namaz kıldığından şüphe etmek
Sual: Namazı kılıp kılmadığından emin olamayan kimse ne yapmalı? CEVAP Namazı kıldığından şüphe eden kimse, vakit çıkmadıysa, o namazı tekrar kılar. Vakit çıktıysa artık kılması gerekmez.
Haram elbiseyle namaz
Sual: Bir erkeğin yanında çalınmış elbise ve ipek varsa, bunlarla namaz kılmak caiz olmadığı için namazını kazaya mı bırakması gerekir? CEVAP Namaz kazaya bırakılmaz. Özürsüz namazı kazaya bırakmak büyük günah olur. İpek elbiseyle namazını kılar. İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:
İpek ve gasp edilmiş, çalınmış elbiseyle namaz kılmak tahrimen mekruhtur. Hiçbir şey bulamayan bir erkeğin, yalnız ipek bulunca, ipek elbiseyle namaz kılması lazım olur. (Redd-ül-muhtar)
Kamet okunduktan sonra
Sual: Peygamber efendimiz, (Farz namaz için kamet okununca, artık başka namaz kılınmaz) buyurunca, oradakiler, “Ya Resulallah, sabahın iki rekât sünneti de mi kılınmaz” diye sorduklarında, (Evet, sabahın iki rekât sünneti de kılınmaz) buyurduğu bildiriliyor. Kamet okunduktan sonra niye namaz kılınmaz? CEVAP Âlimler bu hadis-i şerifi şöyle açıklıyorlar:
Cemaatle farz namaz kılınırken sünnet kılmaya başlanmaz, hemen cemaate uyup farz kılınır demektir. Onun için cemaate geç gelen, sünnete hemen başlamamalı, farzı kıldıktan sonra o sünneti kılmalıdır. Ancak bundan sabah namazının sünneti ile ikindinin sünneti hariçtir. Sabah namazının kuvvetli sünneti farzdan sonra kılınmayacağı için, mümkünse, farza yetişebileceğini iyi anladığı takdirde, caminin girişinde cemaatten ayrı bir yerde kılmalı. Buna da imkân yoksa bir direk arkasında kılınabilir. Cemaatin arasında kılınmaz.
Kaza namazı olan Şafii
Sual: Şafii mezhebinde kazası olanın sünnet kılması harammış. Şafii âlimleri nasıl olur da namaz kılmaya haram diyebiliyorlar? Bu kadar mantıksızlık olur mu? CEVAP Bazı deyimler, tabirler vardır, bir şey söylenir başka şey anlaşılır. Mesela soba yanıyor denir, maksat içindeki odun yanıyor demektir, yoksa demir sobanın kendisi değil. Şafii âlimlerinin ve diğer mezhep âlimlerinin, kaza namazı varken sünnetle iştigal etmeye haram demeleri de böyledir. Haram olan sünnet kılmak değildir, farzı tehir etmektir. Sünnet olsun, nafile olsun namazla meşgul olmak sevaptır, ancak farz borcunu tehir etmek haramdır. Onun için sünnet kılmak haramdır deniyor. Sünnet kılınınca farz tehir edildiği için sünnet kılmak haramdır deniyor. Yoksa bizzat sünnet kılmak haramdır denmiyor.
Bu konuya örnek vermek için Tergib-us-salat kitabındaki iki hadis-i şerifi bildirelim: (Bir namazı, vakti çıktıktan sonra kılan, 80 hukbe Cehennemde kalacaktır.)
(İki farz namazı bir araya getirmek, büyük günahtır.)
Birinci hadis-i şerifte, sanki namaz kılmak veya kazasını kılmanın cezası Cehennemde 80 hukbe kalmak olarak bildiriliyor. Burada namaz kılmak, kaza namazı kılmak günahtır denmiyor. Namazı özürsüz kazaya bırakmak günahtır deniyor.
İkinci hadis-i şerif de böyledir. Diyelim mazeretsiz öğle namazının farzını kılmayıp ikindi ile beraber kılmak büyük günahtır deniyor. Bu ne demek? Öğleyi mazeretsiz ikindi vaktine bırakmak büyük günahtır deniyor. Kaza etmekle bile günah affolmuyor. Ayrıca istiğfar etmek gerekir.
Namazda esnemek
Sual: Namazda esnerken ağzımızı elin içi ile mi yoksa dışı ile mi kapatmalıyız? CEVAP Ağzı açarak esnemek mekruhtur. Esnemeye mani olmak için, alt dudağı dişlerin arasına sıkıştırmalıdır. Esnemeye mani olunamazsa, ayakta sağ elin, diğer rükünlerde ve namaz dışında sol elin dışı ile, ağzı örtmek gerekir.
Tenin birbirine değmesi
Sual: Namazda, bacakların çıplak olarak, birbirine değmemesi için, eteğin altına mutlaka iç çamaşırı giymek gerekir mi? CEVAP Hayır, gerekmez. Değmesinin mahzuru olmaz.
Sabah namazına uyanabilmek için
Sual: Genelde sabah namazına kalkamayanın ne yapması gerekir? CEVAP Erken yatmalı, yatarken de, saati kurmalı. Bu tedbirleri aldıktan sonra,Kevser suresini okuyup (Ya Rabbi, sabah namazına vaktinde kalkmamı ihsan et) diye dua etmelidir. (Cennet Yolu İlmihali)
Kâbe’de kadın erkek cemaatli namaz
Sual: Kâbe’de erkek kadınla yan yana cemaatle namaz kılabilir mi? CEVAP Kılabilir. Bu Kâbe’ye mahsus istisna bir durumdur. (Dürr-ül-muhtar)
Uyuyanı namaza kaldırmak
Sual: Kaldığımız yerde uyuyanları namaza kaldırmak gerekir mi? CEVAP Memnun olacak kimseyi kaldırmak sünnettir. Beni kaldır diye tembih etmişse, kaldırmak farz olur. Memnun olmayanları kaldırmak gerekmez.
Dizlerini sert yere koyamamak
Sual: Dizlerinde ağrı olan bir kimse, dizlerini sert yere koyamıyorsa, namaz kılarken dizlerinin altına yumuşak bir şey, mesela sünger koyabilir mi? CEVAP Mazeret olduğu için mahzuru olmaz.
Erkeklerin tülbentle namazı
Sual: Arap ülkelerinde, erkekler başlarına beyaz tülbent bağlıyorlar. Tülbendi, agel denilen bağ ile tutturuyorlar. Bununla namaz kılmak caiz midir? CEVAP Arap ülkeleri çok sıcak yerlerdir. Beyaz renk güneş ışığını yansıtır. Belki de onun için başlarına tülbent takıyorlardır, üstelik ince ve hafiftir. Bununla da namaz kılmak caizdir.
Sert yatakta namaz
Sual: Sert yatakta namaz kılmak caiz olur mu? CEVAP Evet, caizdir.
Pantolonla namaz
Sual: Kadın, pantolonla namaz kılabilir mi? CEVAP Din kitaplarımızda deniyor ki:
Örtünün, dar olup veya bol olsa da, herhangi avret yerine yapışıp uzvun belli olması, namaza zarar vermez; fakat, böyle, başkalarına karşı örtülmüş olmaz. (S. Ebediyye)
Pantolon erkek kıyafetidir, kadın giyemez ise de, herhangi bir sebeple giyilmişse, pantolon üstüne, bir etek giyerek kılmak, uygun olur.
Seccadeyi açık bırakmak
Sual: Namaz kıldıktan sonra, seccadenin açık kalması caiz midir, kapatmak veya kenarını kıvırmak gerekir mi? CEVAP Açık kalması caizdir, kapatmak veya kenarını kıvırmak gerekmez. Tozlanmasın veya kirlenmesin diye, kaldırmak iyi olur.
Farz namazı sebepsiz iade etmek
Sual: Bir farz namazı sebepsiz iade etmekte mahzur var mıdır? CEVAP Eda edilen bir namazı sebepsiz iade etmek, hadis-i şerifle men olunmuştur. İade etmek yerine, ilk kazaya kalmış bir farz namazı kaza etmelidir. Yahut, farz namazda şüpheli bir durum varsa, (Vaktine yetişip de kılamadığım son … namazına) diye niyet ederek kılınabilir. Böyle kılınca, farz sahih olmadıysa, bu namaz farzın yerine; sahih olmuşsa, kaza namazı yerine geçer.
Farz terk edilmişse, iade etmek farz olur. Vacib terk edilerek mekruh işlenmişse, o namazı iade etmek vacib olur. Sünnet terk edilerek mekruh işlenmişse, o namazı iade etmek sünnet olur, vacib olmaz.
Kurulanmadan namaza durmak
Sual: Acele ile abdest alıp, kurulanmadan namaza durmak caiz midir? CEVAP Kurulanmadan namaza durmak caizdir. Şafii’de, kurulanmamak daha iyidir.
Yaradan ve çıbandan çıkan kan
Sual: Namaz kıldıktan sonra yarasından veya çıbanından kan çıktığını gören kimsenin, kıldığı namazı iade etmesi gerekir mi? CEVAP Eğer selam verince hemen bakıp, damlamış olduğunu görürse, namazını iade eder. Selamdan birkaç dakika sonra bakıp görürse, namazını abdestli kılmış sayılır.
Böyle akan yarası olan kimsenin Maliki mezhebini taklit etmesi iyi olur. Çünkü, Maliki’de yarasından kan çıksa da, abdesti bozulmuş olmaz. Kan, namazda iken çamaşırına bulaşsa da, Maliki’de necaset namaza mani olmaz.
Namazını ve orucunu bozan
Sual: Nafile namaz kılarken veya nafile oruç tutarken bir mazeretle veya mazeretsiz namazını veya orucunu bozan kimsenin, bunları kaza etmesi gerekir mi? CEVAP Bozulan nafile namazları tekrar kılmak, bozulan nafile oruçları da tekrar tutmak vacibdir. Çünkü, nafileye başlanınca, bunu tamamlamak vacib olur.(Uyun-ül-besair)
Uykudan uyandırmak
Sual: Namazı kerahat vaktine veya kazaya kalacaksa, o kimseyi uykudan uyandırmamak günah olur mu? CEVAP Fitneye sebep olacaksa, uyandırmamak günah olmaz. Fitneye sebep olmayacaksa, uyandırmamak mekruh olur. Eğer söz vermişse, o zaman uyandırmamak haram olur.
Namaz kılıyor mu?
Sual: Bir kimsenin namaz kılıp kılmadığını takip etmek, araştırmak suizan olur mu? CEVAP Sebepsiz takip, suizan olur. Önemli bir sebep için olursa, mesela onunla evlenmek gerekiyorsa, o zaman caiz olur.
Peygamberimiz kıldığı için kılmak
Sual: Namaza dururken, (Peygamber efendimiz bu namazı kıldığı için ben de kılıyorum) demek uygun olur mu? CEVAP Evet, çok iyi olur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: (Bu farzı Peygamber efendimiz kıldı, ben de kılıyorum) diye niyet edilirse, farzı yapmak sevabından başka, tâbi olmak sevabı da ayrıca hâsıl olur. (3/87)
Hayırlı işlere sağdan başlanır
Sual: Namaz kılarken, yanıma gel anlamında, arkamızdan birisi sırtımıza dokunuyor. Onun yanına giderken önce sağ adımı mı atmak gerekir? CEVAP Evet, hayırlı işlere sağdan başlanır.
Bunlar büyük sevaplara kavuşamazlar
Sual: İslam Ahlakı kitabındaki hadis-i şerifte buyuruluyor ki: 1. kat gökteki melekler yalancıların,
2. kattakiler, kalbi namazda dünya işiyle meşgul olanların,
3. kattakiler, namazını beğenenlerin,
4. kattakiler, kibredenlerin,
5. kattakiler, haset edenlerin,
6. kattakiler, merhametsizlerin,
7. kattaki melekler ise, tamahkârların namazını geçirmeyip geri döndürürler.
Peki, bu namazlar sahih olmuyor mu? CEVAP Sahih olur, yani namaz borcundan kurtulmuş olurlar. Namazını geçirmezler demek, o namaz için vaat edilen büyük sevablara kavuşamazlar demektir.
Namaz kılındığını gizlemek
Sual: Namaz kıldığımızı saklamamız caiz midir? CEVAP Evet, gerekiyorsa gizli kılınır.
Uyanmak için tedbir
Sual: Namaz vakti girmeden önce, namaza uyanmak için tedbir almak, mesela saati kurmak farz mıdır? CEVAP Farz değil, müstehabdır. Fakat vakit girdikten sonra, kılmadan uyumak özür olmaz. Vakit çıkmadan uyanmak için tedbir almak farz, vakit girmeden uyuyanın alması ise, müstehabdır.
Korku namazı
Sual: Korku namazı nasıl kılınır? CEVAP Bir tehlike anında veya düşman saldırınca, cemaat, iki gruba ayrılır, imamın arkasında, farz namazı nöbetleşe kılarlar. İki rekâtlı bir namazın ilk rekâtını veya dört rekâtlı bir namazın ilk iki rekâtını imamla birlikte kılan birinci grup, ikinci secdeden veya ilk oturuştan sonra cemaatten ayrılıp görev başına gider, ikinci grup gelerek imamla birlikte kalan rekâtları tamamlayıp görevlerine dönerler. İmam kendi başına selam verir. Daha sonra da birinci grup kıraatsiz, ikinci grup kıraatli olarak nöbetleşe namazlarını tamamlar, böylece hem cemaatle namaz ifa edilmiş, hem de görev aksatılmamış olur. (F. Hindiyye)
Kılınamayan sünnetler
Sual: Kitaplarda, (Sabah camiye gelen biri, sünneti kıldığı takdirde, cemaati kaçıracağından korksa, sünneti terk edip imama uyar. Kılmadığı sünneti kaza etmesi de gerekmez) deniyor. Kılınamayan bu sünnet, öğleden önce kaza edilse, bir mahzuru olur mu? CEVAP Mahzuru olmaz, iyi olur. İmam-ı Muhammed’e göre sünnet, Şeyhayn’a göreyse nafile sevabı alır. Diğer dört vaktin sünnetleri de kaza edilirse, sünnet değil, nafile kılınmış ve nafile sevabı alınmış olur.
Başkasının bahçesinde namaz
Sual: Birinin bahçesinde izinsiz namaz kılmak caiz midir? CEVAP Bahçeye zarar verilmezse caizdir. Bahçenin etrafı çevriliyse izinli girmelidir!
Cepteki resim
Sual: Bazıları parada resim olduğu için, paraları çoraplarının içine koyup yalın ayak kılıyorlar. Caiz mi? CEVAP Paradaki resim, cepte kapalı olduğu için namaza zararı olmaz. Hanefi’de yalın ayakla namaz kılmak mekruhtur.
Çok önemli beş şart
Sual: Tergib-üs-salat kitabındaki hadis-i şerifte, (Cuma günü sabah namazından önce, üç kere “Estağfirullah el-azîm ellezî lâ ilâhe illâ hüvel hayyel kayyûme ve etûbü ileyh” okuyanın, kendinin ve ana babasının bütün günahları affolur) buyuruluyor. Bu herkes için geçerli midir? CEVAP Şartsız bildirilen böyle hususlar, mutlaka şarta bağlıdır. Bu şartlar şunlardır: 1- Müslüman olmak. [Müslüman olmayanın hiçbir iyiliğine sevab verilmez.] 2- Ehl-i sünnet itikadında olmak. [Bid’at ehlinin de, hiçbir ibadetine sevab verilmez.] 3- Kul haklarını ödemek. [Ödenmedikçe, kul hakları istiğfar söylemekle affolmaz.] 4- Kazaya kalmış farzları ödemek. [Namaz, oruç gibi farz ibadetleri ödemedikçe, istiğfar söylemekle bunlar ödenmiş olmaz.] 5- Haramlardan vazgeçmek. [Haramlardan el çekmedikçe, istiğfar söylemekle haramlar affolmaz. Haramlar bırakılınca, istiğfar söylemekle günahlar affolur.]
Demek ki, bu beş şart varsa üç istiğfar duası okumakla, hem kendisinin, hem de ana babasının bütün günahları affolur. Bu şartlar yoksa affolmaz.
