Babası: Ertuğrul Gazi
Annesi: Halime Hatun
Doğum Tarihi: 1258
Doğum Yeri: Söğüt
Tahta Çıkışı: 1299 (1300)
Ölümü: 1324
Osman Bey, Osmanlı Devleti’ni ve Osmanoğullarını kuran ve adını devletine ve soyuna vermiş bulunan ilk Osmanlı Sultânıdır. Kendisine Kara Osman, Fahruddin ve Mu’înüddin de denmiştir. Osman Gâzî, hayatının sonuna kadar emîr yani bey olarak anılmıştır; vefâtından sonra Hân ve Sultân denmiştir. Çünkü hayatının sonlarına doğru uc beyi olmuştur.
Osman Bey, 1258 tarihinde Söğüt’de veya Osmancık’da dünyaya geldi. Babası Ertuğrul Gâzî ve annesi Halîme Hâtun’dur. 24 yaşındayken babasının yerine geçti. Osman Gâzî, önce Kastamonu’daki Çobanoğullarına, sonra da Kütahya’daki Germiyanoğullarına bağlı idi. Onlar da Selçuklu Sultânına bağlıydılar. İlk evliliği, 1280 civarında, Sultân Orhan’ın annesi ve Selçuklu vezirlerinden Ömer Abdülaziz Beyin kızı olan Mâl Hâtun iledir. 1289 yılına doğru Şeyh Edebali’nin kızı Rabî’a Bâlâ Hâtun ile evlenince, nüfuzu ve kudreti arttı. Bu hanımından da Şehzâde Alâ’addin dünyaya geldi.
1281 yılında babasının yerine aşiret beyi olan Osman Bey, bir görüşe göre, Selçuklu Sultânı II. Gıyâseddin Mes’ûd’un 1284’de Söğüd ve çevresinin kendisine tahsis edildiğine dair olan fermanı ve yanında hediye ettiği ak sancak, tuğ ve mehterhâne ile uc beyi olmuştur. 1288 veya 1291 tarihinde Karacahisâr’ı fethetmesi ve Dursun Fakih’e kendi adına hutbe okutması, Osman Bey’in yarı istiklâlini kazanması demektir.
Osman Gâzi’nin Bizans sınır şehirlerini birer birer fethetmesi üzerine telâşa düşen Bizanslılar onu ortadan kaldırmak için bir düğün vesilesiyle bir baskın hazırlarlar. Baskına baskınla cevap veren Osman Bey, 1299 yılında Yarhisâr ve Bilecik’i fethetti ve beylik merkezini Bilecik’e nakletti ve fitneye sebep olan Yarhisâr Tekfurunun kızı Nilüfer’i (Holofura’yı) oğlu Orhan ile evlendirdi. Bu tarih, daha önce açıklanan sebeplerle Osmanlı Devleti’nin kuruluş yılı kabul edildi.
27 Ocak 1300’de Selçuklu Sultânı III. Alâ’addin Keykubad’ın saltanat alâmeti olan tabl, alem ve tuğu Osman Beye bir ferman ile göndermesi ile artık Osman Bey müstakil bir uc beyi olmuştu. 1301 yılında Bursa’ya yakın bir yerde Yenişehir’i kurdu ve saltanat merkezini buraya nakletti. Bu arada bütün bu fetihlerde kendisine yardım edenleri de unutmadı ve kardeşi Gündüz Bey’e Eskişehir’i; oğlu Orhan Bey’e Sultânönü’nü; Hasan Alp’a Yarhisâr’ı; Şeyh Edebalı’ya Bilecik’i ve Turgut Alp’e İnegöl’ü verdi ve Edebalı’nın torunu Alâ’addin’i yanında götürdü. 1308 yılında İlhanlı Hükümdarı Ahmed Gazan tarafından Selçuklu Devletine son verilince Osmanlı Devleti tamamen müstakil hale geldi. 1313’de Harmankaya Hâkimi Köse Mihal Bey’in Müslüman olmasıyla Mekece, Akhisâr ve Gölpazarı Osmanlının eline geçti. 1320 yılından itibaren çevrede fazla görünmeyen Osman Bey, 1324 yılında beyliği oğlu Orhan Bey’e devretti. 1324 yılı Şubat ayında Bursa’nın fethini görmeden 67 yaşında vefat eden Osman Bey, vasiyeti üzerine, geçici olarak gömülü bulunduğu Söğüd’den alınarak 2.5 yıl sonra 1326 yılında Bursa’daki Gümüş Künbed’e defn olunmuştur.
Babasından 4800 km2 olarak aldığı toprakları 16.000 km2’ye çıkaran Osman Bey’in Orhan ve Alâ’addin dışındaki çocukları şunlardır: Fatma Hâtun, Savcı Bey, Melik Bey, Hamîd Bey, Pazarlı Bey ve Çoban Bey. Bugünkü mülkî taksimata göre, Osman Bey zamanında Osmanoğullarının ülkesi, Bilecik, Eskişehir merkez, Sakarya’ya bağlı Geyve, Akyazı ve Hendek, Kütahya-Domaniç ve Bursa ilinin Mudanya, Yenişehir ve İnegöl ilçelerini kapsıyordu.
Osman Bey zamanındaki büyük âlimler ve şeyhlerden bazılarını da hatırlatmakta yarar vardır: Âlimlerden en önemlileri Mevlânâ Şeyh Edebalı, Dursun Fakîh ve Hattâb bin Ebî Kâsım Karahisârî’dir. Maneviyât reislerinden ise, Şeyh Muhlis Baba, Şeyh Âşık Paşa, Şeyh Ulvân Çelebi, Şeyh Hasan Çelebi ve Baba İlyas mutlaka zikredilmelidir.
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
1258 Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin doğumu.
1281 Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’nin ölümü.
Osmanlı tarihinde ilk savaş, Ermeni-Beli çatışması.
1284 Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat’ın, Osman Gazi’ye Söğüt Uç Beyliği’ni verdiğini bildiren fermanı göndermesi.
Osman Gazi’nin oğlu Orhan Bey’in doğumu.
1285 Osman Gazi’nin ilk zaferi “Kuluca-Hisar” (İnegöl’e yakın)ı fethi.
1286 İnegöl ve Karacahisar Tekfurlarının Osman Gazi’ye karşı ittifakları.
1288 Karacahisar’ın fethi.
1289 Alaeddin Keykubat tarafından, Eskişehir ve İnönü taraflarının da Osman Gazi’ye verilmesi.
1292 Osman Gazi’nin kuzey Sakarya’ya akın hareketi.
1298 Bilecik, Yarhisar ve İnegöl Kaleleri’nin fethi, esir alınan Nilüfer Hatun’un Orhan Gazi’ye eş olarak verilmesi.
1299 Selçuklu saltanatının sona ermesi.
Osman Gazi’nin bağımsız idaresinin, Osmanlı Devleti (Batı Türk Devleti) nin tarihî varlık alanına çıkışı.
1300 Yondhisar ve Yenişehir Kaleleri’nin fethi.
Yenişehir’in devlet Merkezi olması.
1301 Osman Gazi’nın Koyunhisar zaferi.
Kirmasti, Mihalıç ve Ulubad’ın Bizanslılardan alınması.
1302 Köprühisar’ın fethi.
1303 İznik’in abluka altına alınması.
Marmarıcık Kalesi’nin fethi.
1306 Osman Gazi’nin Dinboz zaferi, Kestel, Kete ve Ulubat Kaleleri’nin fethi.
Osmanlılarla yabancılar arasında ilk askeri mukavelenin imzası.
1307 İlk İznik kuşatması ve Yalova akını.
1308 İmralı Adası’nın fethi, Marmara Denizi’ne çıkış.
1313 Harmankaya Tekfuru Köse Mihal’in, Osman Gazi maiyetine girmesi.
Akhisar, Geyve, Lüblüce, Lefke, Hisarcık, Tekfurpınarı, Yenikale, Karagöz ve Yanıkçahisar Kaleleri’nin fethi.
1314 Bursa kuşatmasının başlaması.
1316 Şehzade Süleyman’ın doğumu.
1317 Karatekin, Ebesuyu, Karacebeş, Tuzpazarı, Kapucuk ve Keresteci Kaleleri’nin fethi.
1320 Osman Gazi’nin, oğlu Orhan Gazi’yi yerine vekil tayin etmesi.
1321 Mudanya’nın fethi.
Gemlik seferi.
Trakya bölgesine ilk Osmanlı akınının başlaması.
1323 Akyazı’nın fethi.
1324 Karamürsel’in fethi.
1325 Orhaneli’nin fethi.
Bolu, Kandıra, Ermenipazarı ve Devehisarı Kaleleri’nin fethi.
Osman Gazi’nin ölümü.
Orhan Gazi’nin tahta çıkışı.
